مقایسه اثر تشبیه، کانون توجه بیرونی و تمرین کم خطا بر یادگیری پنهان مهارت پرتاب آزاد بسکتبال در دختران10تا11 ساله

هدف از تحقیق نیمه تجربی حاضر مقایسه اثر تشبیه، کانون توجه بیرونی و تمرین کم خطا بر یادگیری پنهان مهارت پرتاب آزاد بسکتبال در دختران 10تا11 ساله بود. به این منظور پ 60 دختر دانش آموز مدارس ابتدایی با میانگین سنی (53/0±)92/10 سال به صورت در دسترس انتخاب و به طور تصادفی در4 گروه 15 نفری تشبیه ، کانون توجه بیرونی و تمرین کم خطا و کنترل قرار گرفتند. همه ی شرکت کننده ها راست دست و در مهارت پرتاب آزاد مبتدی بودند. دقت و الگوی پرتاب های آزاد به ترتیب با استفاده از مقیاس 4 ارزشی آریاس و چک لیست سنجش الگوی مهارت شوت ثابت ارزیابی شد. دوره اکتساب شامل 180 پرتاب آزاد طی 6 جلسه (سه جلسه در هفته و هر جلسه 3 دسته 10 کوششی) بود. به شرکت کننده های گروه تشبیه گفته شد که «توپ را طوری پرتاب کن که انگار می خواهی یک شیرینی را توی ظرف بالای قفسه بگذاری».برای گروه کانون توجه بیرونی از کلمه نشانه «قوس» استفاده شد. آزمونگر، تشبیه و نشانه توجهی را یک بار قبل از هر دسته کوشش یادآوری کرد. در گروه های تشبیه، کانون توجه بیرونی و کنترل (بدون دستورالعمل یا نشانه آموزشی)، پرتاب از فاصله 4 متری انجام شد. گروه تمرین کم خطا به ترتیب در جلسه اول تا ششم از فواصل 2، 40/2، 80/2، 20/3، 60/3 و 4 متری پرتاب کرد. در پایان دوره اکتساب از شرکت کننده ها خواسته شد تا تمام قواعد و تکنیک هایی را که در حین اجرا به کار بردند با حداکثر جزئیات بنویسند. یک هفته بعد از مرحله اکتساب، آزمون یادداری با اجرای یک دسته 10 کوششی بدون دستورالعمل یا نشانه آموزشی از فاصله 4 متری و آزمون انتقال 24 ساعت بعد از آزمون یادداری شامل یک دسته 10 کوششی تحت تکلیف ثانویه شناختی شمارش معکوس دوتایی از عدد 100 انجام شد. جهت تجزیه و تحلیل داده های دوره اکتساب از تحلیل واریانس 4 گروه در 6 جلسه با تکرار سنجش عامل جلسه و برای آزمون های یادداری و انتقال از تحلیل واریانس یک طرفه در سطح معنی داری کمتر از 05/0 استفاده شد. مطابق نتایج، گروه تشبیه تعداد قواعد کلامی کمتر و در نتیجه یادگیری پنهان بیشتری را نسبت به سایر گروه ها نشان داد. علاوه بر این، دقت و الگوی گروه تشبیه در دوره اکتساب به طور معنی داری بهتر از سایر گروه ها بود؛ ولی در آزمون یادداری و انتقال، گروه تشبیه فقط از برتری در دقت پرتاب برخوردار بود. بنابراین، تشبیه «گذاشتن شیرینی در ظرف بالای قفسه» برای آموزش شوت بسکتبال به دختران 10 تا 11 ساله قابل فهم و مناسب است و به آن ها اجازه می دهد که با دانش محدود اخباری قوانین زیربنایی حرکت را استنتاج کنند.